Pesten

Als docent, maar ook als mens, zijnde kan ik bijna niet om dit onderwerp heen. De afgelopen dagen zie je overal blogs en nieuwsberichten over pesten en daarom lijkt dit het juiste tijdstip om er ook eens iets over te schrijven.

Vorige week deed ik overigens al meerdere pogingen om een blog te schrijven over pesten, maar ik vond het erg lastig om er “als buitenstaander” iets over te schrijven. Nu dus poging zoveel in de hoop dat het nu wel lukt!

Voor zo ver ik weet ben ik nooit actief geweest als pester en ben ik zelf gelukkig ook nooit gepest. Ik was zeker niet de populairste van de klas, maar buitengesloten werd ik ook niet. (Op het-laatst-gekozen-worden-bij-gym na, maar ik denk dat dat meer een tactische beslissing was van mijn klasgenoten dan dat ze het deden om te pesten.) Ik had in elke groep of klas wel vriendinnen en als ik die niet had, dan maakte ik ze wel. Wel heb ik pesten een paar keer van dichtbij gezien. Op de basisschool werd een klasgenoot van mij gepest. Er werd gezegd dat hij vies had, dat hij een lange piemel had (ik weet niet of zo’n opmerking nu als pesterij werd gezien of juist als compliment, maar goed… het waren toch kinderen van 8/9 jaar) en dat hij gewoon raar was. Ik vind het verschrikkelijk om toe te geven, maar ik deed er ook aan mij. Als kinderen hem per ongeluk hadden aangeraakt, gingen ze dat aan anderen afgeven. “Iehh, Marcel!” En die leerling “smeerde” dat ook weer af aan iemand anders. En ja, ook ik deed daaraan mee. Waarom weet ik niet, want zo verschrikkelijk vond ik hem niet.

In diezelfde klas zat ook een meisje – in groep 8 één van mijn beste vriendinnen – die werd gepest. En waarom? Omdat ze dun was. “Anorexia!” riepen ze dan naar haar. Ze negeerde het en ook ik deed alsof ik het niet hoorde. Ik heb er nooit wakker van gelegen, maar nu ik dit schrijf vraag ik me af of zij dat wel heeft gedaan.

Van die jongen weet ik het wel. Toen Hyves helemaal hot was, kwam ik hem toevallig via via online tegen. Ik voegde hem toe op MSN en zo raakte we aan de praat. Over de alledaagse dingen, maar ook over toen. Hij vertelde me dat hij een rottijd had gehad en het pesten is op de middelbare school doorgegaan. Dat vond ik verschrikkelijk om te horen! Ik heb zelf een hele leuke tijd gehad, zowel op de basisschool als op de middelbare school, en dat gun ik anderen ook!

Nu maak ik het pesten wel eens mee als docent. Toen ik nog stage liep, hoorde ik van mijn begeleidster dat er een meisje uit de klas werd gepest. Ik had het absoluut niet door en ik weet ook nog steeds niet waarom ze werd gepest. Wat mijn begeleidster – en mentor van de klas – toen deed, heeft me diep geraakt. Ze zette alle tafels aan de kant en zette de stoelen in een kring. Een ouderwets kringgesprek. Ze vertelde eerst iets algemeens over pesten en vroeg toen aan de klas of zij wisten dat er iemand werd gepest. En inderdaad, heel veel leerlingen konden de naam van het meisje noemen. Daarna begon mijn begeleidster haar eigen verhaal. Want ook zij werd vroeger op school gepest. Jarenlang werd ze getreiterd door haar klasgenoten, maar ook thuis ging dit door. Ze was thuis de jongste, maar wel het enige meisje. Omdat haar moeder vroeg overleed, kreeg zij de zware taken op zich. Door haar broers werd ze enorm gepest en haar vader deed er niets aan. Ze voelde zich nergens veilig en niemand hielp haar. Door dit pesten is ze depressief geworden en daardoor slikt ze tot op de dag vandaag nog steeds medicijnen. Terwijl ze dit vertelde, rolde de ene traan na de andere over haar wangen en ook de leerlingen en ik hebben wat tranen moeten laten. Wat verschrikkelijk! Na dit klassengesprek is het gepest van het meisje gestopt.

De reden dat dit plek heeft plaatsgevonden is omdat het meisje dat werd gepest zelf naar de docente toe is gegaan en heeft gezegd wat er in de klas speelde. Als ze het niet had verteld, had mijn begeleidster ook niets gezien. Mensen die gepest worden denken dat iedereen het weet, maar dat niemand er iets aan wil doen, maar dat is niet altijd waar. Pestkoppen kunnen ontzettend sneaky zijn. Briefjes die worden doorgegeven in de klas, dingen die buiten worden gezegd, dingen die online worden gezegd… Er zijn maar weinig docenten die daar zicht op hebben. Wel ben ik sinds het gesprek in mijn stageklas extra alert op pesten. Ik onderschep briefjes die door de klas gaan en ik spreek de leerlingen er op aan als er iets lelijks wordt gezegd over een ander. Zodra ik ook maar het vermoeden heb dat er iemand wordt gepest, trek ik aan de bel. Ik neem de leerling apart of ga er mee naar de mentor. Maar het doodzwijgen, dat doe ik niet!

Om af te sluiten nog een stukje dat ik tegenkwam op Facebook. Mocht ik ooit mentor worden en ik krijg te maken met pesterijen, dan ga ik hier zeker aan terugdenken!

Een onderwijzeres in New York onderwees haar klas over de gevolgen van pesten. Ze gaf hen de volgende opdracht. Ze gaf alle kinderen in de klas een stuk papier en zei hen het te verfomfaaien, het te verkreukelen, er een prop van te maken, het op de grond te gooien en er op te stampen. Kortom er echt een puinhoop van te maken, maar het ni

et te verscheuren. De kinderen vonden dat wel een leuke opdracht en deden hun best het blad zo veel mogelijk te verkreukelen. Toen kregen ze de opdracht om het papier voorzichtig weer open te vouwen, zodat het niet scheurde en het weer glad te strijken. Ze liet hen zien hoe vol littekens en vuil het papier was geworden. Toen zei ze de de klas dat ze het papier moesten zeggen dat het hen speet dat ze het zo verkreukeld hadden. Maar hoe vaak ze ook zeiden dat het hen speet en hoe ze hun best ook deden om de kreukels weer uit het papier te halen, het lukte hen niet om het blad in de vorige gladde staat terug te krijgen. Ze wees haar leerlingen op alle littekens die ze achterlieten. En dat die littekens nooit meer zullen verdwijnen, hoe hard ze ook probeerden ze te repareren. Dat is wat er gebeurt als een kind een ander kind pest. Je kan zeggen dat het je spijt, je kan proberen het weer goed te maken, maar de littekens zijn er en die blijven. Mensen van 80 kunnen nu nog navertellen hoe ze op de lagere school gepest werden. De kreukels gingen er niet meer uit. De gezichten van de kinderen in de klas vertelden haar dat haar boodschap was overgekomen.

Liefs!